Phân loại tín ngưỡng tôn giáo

     Trong một số công trình nghiên cứu, đây đó chúng tôi sử dụng thuật ngữ “đạo”, như Đạo Mẩu, đạo thờ Tổ tiên… khái niệm đạo ở đây, theo ý nghĩa là “con đường”, “cách thức” đưa con người đạt tới niềm tin vào cái thiêng liêng, siêu nhiên.      Như vậy, “đạo” theo nghĩa rộng nó có thể bao gồm cả một số hình thức tín ngưỡng và tôn giáo, còn “đạo” theo nghĩa hẹp hơn là để chỉ một số hình thức tín ngưỡng phát triển có xu hướng trở thành tôn giáo sơ khai hay là tôn giáo dân gian.

Về phân loại tín ngưỡng tôn giáo
     Cũng như nhiều lĩnh vực khoa học khác, việc phân loại tín ngưỡng tôn giáo là một trong những vấn đề cơ bản của khoa tôn giáo học và cũng chính ở đó còn tồn tại nhiều ý kiến khác nhau. Người ta đã từng đưa ra các cách phân loại khác nhau, như phân loại tồn giáo tín ngưỡng theo các hình thức phát triển nối tiếp nhau của tiến trình lịch sử. Một số khác lại từ bỏ nguyên tắc lịch sử, mà lại theo đặc trưng địa lý và chủng tộc, theo các khu vực văn hóa, phân loại theo nội dung tín ngưỡng, tôn giáo và đối tượng sùng bái, theo hình thái học của tôn giáo tín ngưỡng…1. Mỗi cách phân loại như vậy nó đều chứa đựng các hạt nhân hợp lý, tuy nhiên cũng không tránh khỏi sự phiến diện và nhiều lúc khá cực đoan.
XA Tôcarep, nhà dân tộc học, tôn giáo học nổi tiếng của Nga trong công trình: “Các hình thức tôn giáo sơ khai và sự phát triển của chúng” đã phê phán cách phân loại tôn giáo từ trước tới nay và từ đó đưa ra cách phân loại của mình dựa trên cơ sở hình thái học tôn giáo. Đó là sự phân loại dựa trên các cơ sở; 1) Đặc trưng và thực chất của tôn giáo; 2) Phải coi tòn giáo là một hiện tượng xã hội; 3) Tồn giáo mang tính lịch sử và tính kế tục lịch sử; 4) Tính tương quan giữa các hình thức tôn giáo tín ngưỡng.
      Từ quan niệm trên, tác giả đã đưa ra cách phân loại tôn giáo như đã trình bày trong bộ sách này của ông, một bộ sách tuy vừa mới xuất bản bằng tiếng Việt, nhưng từ mấy thập kỷ trước đã quen thuộc đối với một số nhà nghiên cứu Việt Nam.
Trong công trình nghiên cứu này, chúng tôi cơ bản đồng tình với cách phân loại tôn giáo tín ngưỡng theo hình thái học và đưa ra cách phàn loại tín ngưỡng của các tộc người ở nước ta, coi đó không phải là mục tiêu học thuật của mình, mà chỉ là phương tiện thuận lợi hơn cả để trình bày các hình thức tín ngưỡng mà thôi.

Đọc thêm tại: http://tinnguongcotruyen.blogspot.com/2015/07/niem-tin-va-hanh-vi-thuc-hanh-tin-nguong.html

Từ khóa tìm kiếm nhiều: phong tục thờ cúng tổ tiên, tin nguong viet nam