Thứ Tư, 15 tháng 7, 2015

Nghi lễ và tín ngưỡng tang ma

     Ma chay là hệ thống các nghi lễ tín ngưỡng liên quan tới người chết. Đây là một tín ngưỡng thuộc loại sớm nhất của con người, có thể ngay từ người Nêanđéctan (sơ kỳ đá cũ, cách nay hàng triệu năm) và tồn tại cho tới ngày nay.     Toàn bộ nghi lễ và tín ngưỡng tang ma đều xuất phát từ quan niệm về linh hồn và đời sống của con người sau khi chết. Có thể nói đây là hệ thống các nghi lễ, từ việc tìm sinh khí, chiêu hồn, lập tang chủ, mộc dục, phạm hàm, phạt mộc, nhập quan đến việc chôn cất (chia của, 49 ngày, giỗ đầu, đoạn tang, cải táng, mồ mả, bia ký, nghĩa địa, cúng giỗ hàng năm (kỵ nhật)

Nghi lễ và tín ngưỡng tang ma

    Rồi từ tín ngưỡng tang ma này nó đan kết với các hình thức nghi lễ của đạo thờ Tổ tiên, Đạo giáo và Phật giáo,…
     Có thể nói có bao nhiêu tộc người thì có bấy nhiêu kiểu cách, nghi lễ ma chay, tuy quan niệm chung của các tộc người thiểu số cũng giống như người Việt. Ở người Mường, người Dao, Hmông,… trong đám tang có nghi thức đưa hồn người chết về quê htrong xa xưa (Dao, Hmông) hay về Mường Tròi (Mường), từ đây sản sinh ra các bài hát dẫn hồn, đưa hồn mà thầy cúng là người chủ xướng. Mo Lên Trời, Mo Đẻ Đất Đẻ Nước của tộc Mường là áng sử thi bất hủ sinh ra chính trong nghi lễ tang ma này.
      Ở người Việt có lễ cải táng, các tộc người khác không có nghi lễ này, nhưng ở các tộc Tây Nguyên lại có nghi lễ Bỏ mả, một lễ hội lớn, tưng bừng và náo nhiệt thuộc loại nhất trong đời sống tinh thần của các tộc người ở Tây Nguyên. Còn ở người Lô Lô, Dao thì lại có tục làm ma khô, với nhiều nghi thức khá độc đáo, kể cả việc sử dụng trống đồng (Lô Lô).
     Có lẽ không có một lĩnh vực nào của đòi sống tâm linh, siêu nhiên lại ám ảnh và chi phối đời sống hiện hữu, trần tục của con người bằng cái chết và thế giới người chết. Từ đây, nó thêu dệt lên bao biểu tượng, huyền thoại và cũng sản sinh ra nhiều giá trị vân hóa mang đầy tính nhân bản. Đây cũng là điểm hội tụ mà tất cả các tôn giáo đều tập trung khai thác sao cho phù hợp với quan niệm và mục tiêu của mình.

0 nhận xét:

Đăng nhận xét

 
;